Women’s Education from the Perspective of Islam – تحصیل زنان از دیدگاه اسلام

1079

The importance of the knowledge

Allah (c) has given so much value to knowledge that He mentioned it before monotheism; So, know ˹well, O Prophet, ˺ that there is no god ˹worthy of worship˺ except Allah. And seek forgiveness for your shortcomings1 and for ˹the sins of˺ the believing men and women. For Allah ˹fully˺ knows your movements and places of rest ˹O people˺. Muhammad, Verse 19. The status of monotheism is very high, but knowledge is mentioned before monotheism. One who does not know does not understand monotheism correctly and does not know Allah (SWT). The only way that man can know Allah (c) is the way of knowledge.

We are followers of a religion whose first message to human beings is the discussion of science and knowledge. Read, ˹O Prophet, ˺ in the Name of your Lord Who created. Al-‘Alaq, Verse 1. “˹They are˺ the ones who follow the Messenger, the unlettered Prophet, whose description they find in their Torah and the Gospel.1 He commands them to do good and forbids them from evil, permits for them what is lawful and forbids to them what is impure, and relieves them from their burdens and the shackles that bound them. ˹Only˺ those who believe in him, honour and support him, and follow the light sent down to him will be successful.” Al-A’raf, Verse 157. We cannot understand the position of Allah (c) until we educate. Allah (c) has given human the privilege of superiority over all beings because of his knowledge.

Women’s education

In the whole Qur’an, we cannot find a verse that is mentioned science is for men and women should not study. Similarly, there is no hadith from the Messenger of Allah (PBUH), which says that women are deprived of the right to learn. The Holy Prophet (PBUH): says: “Seeking knowledge is obligatory on every Muslim man and woman.” The first human teacher is the mother; if you do not allow a mother to study, how can you expect your children to be literate?

The Prophet (PBUH) tells us: “Learn half of the religion from Aisha.” Aisha is a narrator, a commentator, and a mufti. If Aisha was not a scholar, how could the Messenger of Allah (PBUH) say this? If Islam were against women’s education, the Messenger of Allah (PBUH) would not have allowed his wives to learn anything; while the Messenger of Allah (PBUH) hired a teacher for his wives to teach them. When a literate woman converts to Islam, she comes to the Messenger of Allah (PBUH) and expresses her skills. The Messenger of Allah (PBUH) tells her to teach my wife. The first teacher in Islam is this woman. The honors of women in Islam are very high. The first person who became Muslim was Hazrat Bibi Khadija (RA). The first person who dedicated all his capital to Islam was Hazrat Bibi Khadija (RA). The first martyr of Islam was Bibi Somaya. The first Muslim teacher was Shafa, daughter of Abdullah; The first Muslim doctor was Rafida Aslami Ansari, who was hired by the Messenger of Allah (PBUH) next to the Prophet’s Mosque, where she was treated the sick. She even treated the wounded companions. All of them are role models in the holy religion of Islam.

Does the religion that allows women to pray in the mosque close the door of schools and universities? A religion that denigrates ignorance and illiteracy never deprives women of the right to study science. In the history of humanity, women have played a role in the growth of every prophet. In each prophet’s life, their wives played the most important role.

The Messenger of Allah (PBUH) said, “Fear Allah (c) and do justice to your children.” That is, if you make it easy for your son to study, you should do the same for your daughter; if you buy clothes for your son, you should purchase clothes for your daughter; if you caress your son, you should caress your daughter as well; you have no right to discriminate between your children.

We should not attribute any wrongdoing to religion. Our religion makes it obligatory to learn science. Before migrating to Medina, the Messenger of Allah (PBUH) sent several companions to Medina to learn knowledge. Is not the Holy Prophet (PBUH) our role model? Why do we deprive women of learning? Depriving women of the right to education means paralyzing half of society. While in our society, we have need for educated women. In our community, we need female teachers and female doctors. When our sister gets sick and the doctor is not a lady, where should we take her for treatment?

All Islamic scholars agree that women should have the right to education. As Muslims, we must make it easy for women to study. Ibn Khaldun states, “Learning any science that the Islamic society needs are considered sufficient Obligatory.” As much as the memorizer of the Qur’an is honorable, so are the doctor and the engineer honorable; and the position of the two is the same. Allah (c) says that the one who saves the life of a human being seems to have given life to the whole world. The most incredible supporters of Islamic scholars were women. Master of Imam Shafi’i was his mother. Allama Iqbal’s supporter was his mother. The most graceful contemporary master is Parvin Etesami. Knowledge develops society and human beings. The discoveries of the present age owe much to human knowledge. It is a happy family in that all its members are literate. 

Discipline, education, and threat should be considered in schools. Unfortunately, there is a threat in our society, but not enough attention is paid to education and discipline.

At a time when the people of the world are thinking of living on Mars, in our country, the debate is over whether women have the right to study science or not. The cause of most problems in our country is ignorance. The greatest enemy of humanity is ignorance. ˹Are they better˺ or those who worship ˹their Lord˺ devoutly in the hours of the night, prostrating and standing, fearing the Hereafter and hoping for the mercy of their Lord? Say, ˹O Prophet, ˺ “Are those who know equal to those who do not know?” None will be mindful ˹of this˺ except people of reason. Az-Zumar, Verse 9. Allah (c) has given a high position to those who have knowledge. Allah (c) controls and rules the world with His knowledge.

The status of the Islamic scholars is very high, but no scholar can do the work of an engineer; in the same way, no engineer can do a doctor’s job. So we need experts in all fields to grow our country. The Messenger of Allah (PBUH) said, “The best human beings are those who benefit others.”

My request to all my brothers and sisters is to study the guidance of Islam carefully and make themselves aware. Think about the country’s important issues; the minor issues will be resolved by themselves. The most important current needs of our country are unity, security, the establishment of a robust system of government, and a decisive decision to develop our country. Allah does not change the condition of an ethnic group until they do not change themselves.


اهمیت علم

الله (ج) آنقدر به علم ارزش داده است که حتی آنرا قبل از توحید ذکر کرده است؛ « فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَمَثْوَاكُمْ؛ پس بدان که معبودى جز «اللّه» نیست؛ و براى گناه خود و مردان و زنان باایمان استغفار کن! و خداوند محل حرکت و قرارگاه شما را مى‏داند. آیه 19 سوره محمد. مقام توحید خیلی بالا است٬ اما باوجود آن٬ علم مقدمتر از توحید ذکر شده است؛ چون کسی که علم نداشته باشد٬ توحید را درست درک نکرده٬‌ و الله (ج)‌ را نمیشناسد. یگانه راهی که انسان میتواند الله (ج)‌ را بشناسد٬ راه علم است.

ما پیرو دینی هستیم٬ که نخستین پیام آن برای بشر بحث علم و دانش «اقرا» است. «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ؛ بخوان به نام پروردگارت که [همه آفریده ها را] آفریده.» آیه 1 سوره علق. « الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ ۚ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ ۙ أُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ؛ همانان كه از اين فرستاده، پيامبر درس نخوانده -كه [نام‌] او را نزد خود، در تورات و انجيل نوشته مى‌يابند- پيروى مى‌كنند؛ [همان پيامبرى كه‌] آنان را به كار پسنديده فرمان مى‌دهد، و از كار ناپسند باز مى‌دارد، و براى آنان چيزهاى پاكيزه را حلال و چيزهاى ناپاك را بر ايشان حرام مى‌گرداند، و از [دوش‌] آنان قيد و بندهايى را كه بر ايشان بوده است برمى‌دارد. پس كسانى كه به او ايمان آوردند و بزرگش داشتند و ياريش كردند و نورى را كه با او نازل شده است پيروى كردند، آنان همان رستگارانند.» آیه 157 سوره اعراف. تا زمانیکه ما نخوانیم‌٬ و ندانیم٬ مقام الله (ج)‌ را درک کرده نمیتوانیم.

الله (ج) امتیاز برتری انسان بر همه موجودات را٬ بخاطر داشتن علم٬ به او داده است.

تحصیل زنان

در تمام قرآن نمیتوانیم آیتی را دریابیم که ذکر شده باشد٬ علم مخصوص مرد است و زن نباید درس بخواند. به همین شکل٬ هیچ حدیثی از رسول الله (ص) وجود ندارد که ایشان گفته باشند٬ زن ها از حق درس خواندن محروم هستند. حضرت رسول الله (ص)‌ میفرمایند: «طلب علم بر هر مرد و زن مسلمان فرض است.» نخستین معلم انسان مادر است؛ اگر یک مادر را اجازه تحصیل علم ندهید٬ فردا چطور میتوانید توقع داشته باشید که فرزندان تا با سواد باشند؟

پیغمبر (ص) به ما میگوید: «نصف دین را از عایشه بیآموزید.» عایشه یک محدث٬ یک مفسر٬ و یک مفتی است. اگر عایشه عالم نمیبود٬ چطور رسول الله (ص)‌ این حرف را میزد؟ اگر اسلام مخالف درس خواندن زنان میبود٬ رسول لله (ص)‌ به همسران خود اجازه نمیداد تا چیزی را بیآموزند؛ درحالیکه٬‌ رسول الله (ص)‌ برای خانم های خود معلم استخدام مینمودند تا به آنها درس بدهد. وقتی یک خانم باسواد به دین اسلام مشرف میشود٬ نزد رسول الله (ص) آمده و مهارت خود را بیان میکند٬ رسول الله (ص) به او میگوید که به همسرش تعلیم بدهد. نخستین معلم در اسلام همین زن است. افتخارات زنان در اسلام خیلی زیاد است؛ اولین کسیکه مسلمان میشود٬ حضرت بی بی خدیجه (رح) است؛ اولین کسی که تمام سرمایه خود را وقف اسلام میکند٬ حضرت بی بی خدیجه (رح) است؛ اولین شهید اسلام٬ بی بی سمیه است؛ اولین معلم شفا بنت عبدالله است؛ اولین داکتر مسلمان٬ رفیده اسلمی انصاری است؛رسول الله (ص) در کنار مسجد النبوی٬ مکانی را اختصاص میدهد که در آنجا او به تداوی مریضان بپردازد. حتی٬ صحابه های زخمی را٬ این خانم معالجه میکرد. همه اینها خانم های الگو در دین مقدس اسلام است.

دینی که به خانم ها اجازه میدهد٬ در مسجد نماز خود را بخوانند٬ آیا دوازه مکتب و دانشگاه را بر روی آنها بسته میکند؟ دینی که جهالت را ننگ٬‌ و بیسوادی را عیب میداند٬ هرگز حق تحصیل علم را از خانم ها نمیگیرد. در تاریخ بشریت٬ در رشد نمودن هر مرد٬ زن یا زنهایی نقش داشته اند. در کنار هر پیغمبر بیشترین نقش را خانم های آنها داشته اند.

آیا این عقلانی است که من درس بخوانم٬‌ خواهرم بی سواد باشد؟ رسول الله (ص) میفرمایند «از الله (ج)‌ بترسید٬ در مورد فرزندان تان عدالت بکنید.» یعنی اگر برای پسر تان زمینه درس خواندن را مساعد میسازید٬ باید برای دختر تان نیز این کار را انجام دهید؛ اگر برای پسر تان لباس میخرید٬ برای دختر تان نیز باید بخرید؛ اگر پسر تان را نوازش میدهید٬ باید دختر تان را نیز نوازش دهید؛ شما حق تبعیض گذاشتن میان فرزندان تان را ندارید.

نباید هر عمل ناشانسته خود را به دین نسبت دهیم. دین ما فرا گرفتن علم را واجب میداند. رسول الله (ص) قبل از هجرت به مدینه٬ چند نفر از صحابه را برای فرا گرفتن علم به مدینه فرستادند. آیا حضرت رسول الله (ص) الگوی ما نیست؟ ما چرا زنان را از فرا گرفتن علم محروم میکنیم؟ محروم کردن خانم ها از حق تحصیل علم٬ به معنی فلج ساختن نیمی از پیکر جامعه است. در حالیکه٬‌ در جامعه ما اشد ضرورت به خانم های تحصیل کرده داریم. در جامعه خود به معلم خانم٬ و داکتر خانم٬ نیاز داریم. وقتی خواهر ما مریض میشود٬ و داکتر خانم نباشد٬ او را نزد کی برای معالجه ببریم؟

دانشمندان اسلامی٬ تعلیم زنان در بخش های طبی٬ دینی٬ و تربیت فرزندان٬ را واجب میدانند. کسی میتواند اولاد سالم تربیه کند٬ که خودش آگاهی و دانش کافی داشته باشد. همه علمای اسلام در این مورد اتفاق نظر دارند٬ که باید خانم ها حق تحصیل علم را داشته باشند. ما منحیث یک مسلمان باید زمینه درس خواندن را برای خانم ها مساعد نماییم. ابن خلدون میفرمایند «هر علمی که جامعه اسلامی به آن ضرورت دارد٬ فرا گرفتن آن فرض کفایی محسوب میشود.» به همان اندازه که حافظ قرآن قابل حرمت است٬ داکتر و انجنیر نیز قابل حرمت میباشد؛ و مقام آن دو یکی است. الله (ج) میفرمایند٬ کسی که سبب نجات حیات یک انسان میشود٬ گویا تمام جهان را حیات بخشیده است. چرا در مملکت ما خانم ها داکتر نباشند٬ تا مردم را تداوی کنند؟ حامی بزرگترین علما اسلامی خانم ها بودند. استاد امام شافعی مادر او بود. حامی علامه اقبال مادر او بود. برازنده ترین شاعر معاصر پروین اعتصامی است. دانش جامعه و انسان را رشد میدهد. اکتشافات عصر کنونی مدیون دانش انسان ها است. آن فامیل خوشبخت است که همه اعضای آن باسواد باشند. بدون علم تربیتی وجود ندارد.

در مکاتب باید به تعلیم٬ تادیب٬ و تهدید توجه شود. متاسفانه در جامعه ما تهدید وجود دارد٬ اما به تعلیم و تادیب توجه کافی صورت نمیگیرد.

در شرایطی که مردم جهان در فکر زندگی کردن در مریخ هستند٬ در مملکت ما دعوا روی این است که زنان حق تحصیل علم را دارند یا نه. دلیل اکثریت مشکلات در مملکت ما٬ جهل و نادانی است. بزرگترین دشمن انسانیت جهل است. « أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاءَ اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ ۗ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ ۗ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ؛ (آیا آن کس که شب و روز به کفر و عصیان مشغول است بهتر است) یا آن کس که ساعات شب را به طاعت خدا به سجود و قیام پردازد و از عذاب آخرت ترسان و به رحمت الهی امیدوار است؟ بگو: آیا آنان که اهل علم و دانشند با مردم جاهل نادان یکسانند؟ منحصرا خردمندان متذکر این مطلبند.» آیه 9 سوره زمر. الله (ج) مقام بالایی به کسانیکه دانش دارند قایل شده است. الله (ج) با علم خود جهان را کنترول و بر آن حاکمیت میکند.

مقام دانشمندان علم دین بسیار بالا است٬ اما هیچ دانشمند دین کار انجنیر را کرده نمیتواند؛ به همین شکل هیچ انجنیر کار داکتر را انجام داده نمیتواند. پس٬ برای رشد مملکت خود در همه رشته ها به متخصصین نیاز داریم. رسول الله (ص)‌ مفرمایند «بهترین انسان ها آنها هستند که نفع شان به دیگران میرسد

خواست من از همه برادران و خواهرانم اینست که٬ دین اسلام را دقیق مطالعه نموده و خود را آگاه بسازید. به مسایل مهم و علیا کشور فکر کنیم٬ مسایل جزیی به خودی خود حل میشوند. مهمترین نیاز های فعلی مملکت ما وحدت٬ امنیت٬ ایجاد نظام حکومتی سالم٬ و تصمیم قاطع برای آباد نمودن کشور میباشد. خداوند حال قومی را تغییر نمیدهد٬ تا خود شان خود را تغییر ندهند.