Some acts invalidate fasting, and even by performing some of these acts, atonement is necessary for human beings. We will follow the details about the invalidators of fasting in this discussion.
The first act that invalidates the fast of a fasting person is intercourse. Initially, intercourse during the day and night of Ramadan was forbidden. But later, Muslims were allowed to have intercourse on the nights of Ramadan. It has been made permissible for you to be intimate with your wives during the nights preceding the fast. Your spouses are a garment1 for you as you are for them. Allah knows that you were deceiving yourselves.2 So He has accepted your repentance and pardoned you. So now you may be intimate with them and seek what Allah has prescribed for you.3 ˹You may˺ eat and drink until you see the light of dawn breaking the darkness of night, then complete the fast until nightfall. Do not be intimate with your spouses while you are meditating in the mosques. These are the limits set by Allah, so do not exceed them. This is how Allah makes His revelations clear to people, so they may become mindful ˹of Him˺. Al-Baqarah, Verse 187.
So, in the holy month of Ramadan, from the time after Iftar until the time of Sahri, having intercourse has no problem from the religious point of view. What invalidates the fast and makes atonement necessary for Muslims is intercourse during the day. If anyone does that, he must atone. The atonement of one day of fasting during the holy month of Ramadan is fasting 60 consecutive days, or feeding 60 poor people. In addition, the fast of that day has been invalidated, and that person must fast another day.
The second action that invalidates the fast and makes atonement necessary is eating. If a person does this intentionally, his fast will be invalidated, and he will need to pay atonement. But if a person forgets that he is fasting and eats, his fast will not be invalidated.
The third action that invalidates the fast and makes atonement necessary is drinking water. If a person does this intentionally, his fast will be invalidated, and he will need atonement. The Messenger of Allah (PBUH) said: “If you see someone eating or drinking something during the holy month of Ramadan, and you are sure that he has forgotten that he is fasting, do not remind him that he is fasting.” Because Allah (SWT) has made him a guest, it means that he has become a guest of Allah (SWT). A person who eats or drinks while fasting, should stop eating or drinking immediately after realizing that he is fasting.
The fourth act that invalidates the fast is masturbation. If a person does this intentionally, his fast will be void, but he will not need atonement. But if a person has not done this intentionally (for example, he was asleep), his fast will not be invalidated. That person can take a bath, and his fast is acceptable.
The fifth act that invalidates the fast is menstruation for women. If a woman menstruates while fasting, her fast is invalidated, and she can eat and drink. When a woman is menstruating, she cannot pray, and at the same time, she does not need to do missed prayer. That is, her prayer has not been made up. However, if a woman menstruates during the holy month of Ramadan, her fast is invalidated, and she must fast the missed days of Ramadan after Ramadan. If a woman menstruates near the time of Iftar, her fast is invalidated, and she can break her fast. Menstruation is an involuntary act, and by breaking the fast and not fasting during the holy month of Ramadan, no woman becomes a sinner. And it is Allah (SWT) order that women should not fast during menstruation. The duration of each woman’s period is different, but the minimum number of days for women is three days, and the maximum is ten days.
The sixth act that invalidates the fast is puerperium. When a pregnant woman gives birth to her baby during the holy month of Ramadan (the blood that comes out of her body during or after childbirth is puerperium), her fast is void. The duration of puerperium is a maximum of 40 days. According to the number of days of Ramadan, when a woman has not been able to fast due to puerperium, she must fast after Ramadan. And in this case, no atonement is required for the woman.
The seventh act that invalidates the fast is intentional vomiting (raising). If a person does this intentionally, his fast will be invalidated, and he will be required to perform a judicial fast. But if a person vomits involuntarily during Ramadan, his fast will not be invalidated.
The last case in which the fast is invalidated is apostasy. If a Muslim turns away from the religion while fasting and becomes an infidel, his fast will be void. They are the ones whose deeds are wasted in this world and the Hereafter. And they will have no helpers. Ali ‘Imran, Verse 22. When a person becomes an apostate, returns to Islam, and becomes a Muslim, he can observe the fast of those days of Ramadan spent in apostasy.
But what should he do if someone’s atonement is required and he cannot pay the atonement?
“A man came to the Messenger of Allah and said: O Messenger of Allah, I have perished, save me. The Messenger of Allah asked him what had happened.
“I had intercourse with my wife while fasting,” he said. The Messenger of Allah (PBUH) told him to fast for 60 consecutive days.
Someone says: O Messenger of Allah; I could not control myself one day, how could I do it for 60 days.
The Messenger of Allah (PBUH) said to him: Feed 60 poor. “I’m a poor,” he said, “and I cannot do that.” Meanwhile, a person brought a large container of dates to the Holy Prophet (PBUH). The Messenger of Allah (PBUH) told him to take these dates and distribute them to the poor.
He said to the Messenger of Allah (PBUH) who is poorer than us? We are the poorest of all. “The Messenger of Allah (PBUH) told him to take these dates and eat it with your family.”
We conclude that one must fast for two consecutive months to pay the atonement, if one is able. But if he has broken the fast for ten days, one atonement is enough for him. Atonement means compensation or payment of damages. If one does not have the strength to fast for 60 days, he must feed 60 poor people. You can distribute the price of food to 60 poor, or give them food at one time. Some scholars believe that if a person cannot do this, he should distribute dates to the poor as much as he can.
Conclusion:
Acts that intentionally invalidate the fast and make atonement necessary are intercourse, eating, drinking, and masturbating.
The acts that invalidate the fast and make it obligatory for a Muslim to fast after Ramadan are period, puerperium, apostasy, and vomiting.
بعضی از اعمال روزه را باطل میکند٬ حتی٬ با انجام دادن تعدادی از آن کفاره بر انسان لازم میشود. جزییات در مورد باطل کننده گان روزه را در این بحث پیگیری میکنیم.
نخستین عملی که روزه یک شخص روزه دار را باطل میکند٬ همبستری است. در ابتدا زمانیکه روزه فرض گردانیده شد٬ همبستری در ماه رمضان در روز و شب ممنوع بود. اما بعدا٬ به مسلمانان اجازه همبستری در شب های ماه رمضان داده شد. «أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَىٰ نِسَائِكُمْ ۚ هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ ۗ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتَانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْ ۖ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ ۚ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ۖ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ ۚ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ ۗ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ؛ در شبِ روزهایی که روزه دار هستید، آمیزش با زنانتان برای شما حلال شد. آنان برای شما لباسند و شما برای آنان لباسید. خدا می دانست که شما [پیش از حلال شدن این کار] به خود خیانت می کردید، پس توبه شما را پذیرفت و از شما در گذشت. اکنون [آزاد هستید که] با آنان آمیزش کنید و آنچه را خدا [در این کار] برای شما مقرّر داشته [از فضیلت، ثواب، پاکدامنی از حرام و فرزند شایسته] طلب کنید. و بخورید و بیاشامید تا رشته سپید صبح از رشته سیاه شب برای شما آشکار شود؛ سپس روزه را تا شب به پایان برید. و در حالی که در مساجد معتکف هستید با زنان آمیزش نکنید. اینها حدود خداست، به آنها نزدیک نشوید. خدا این گونه آیاتش را برای مردم بیان می کند تا [از مخالفت اوامر و نواهی او] بپرهیزند.» آیه 187 سوره بقره.
پس٬ در ماه مبارک رمضان٬ از زمان بعد از افطار الی زمان سحری٬ همبستری کردن٬ از نظر شرعی هیچ مشکلی ندارد. آنچه که روزه را باطل نموده٬ و کفاره را بر مسلمان لازم میگرداند٬ همبستری کردن در جریان روز است. اگر کسی چنین کاری را انجام دهد٬ باید کفاره بدهد. کفاره یک روز روزه ماه مبارک رمضان٬ در صورتیکه روزه عمدی باطل شده باشد٬ 60 روز متواتر روزه گرفتن٬ و یا 60 فقیر را غذا دادن است. علاوه بر این٬ روزه آن روز نیز باطل شده٬ و آن شخص باید یک روز دیگر روزه قضایی بگیرد.
دومین عملی که باعث باطل شدن روزه و لازم شدن کفاره میشود٬ غذا خوردن است. اگر یک شخص این کار را عمدی انجام دهد٬ روزه او باطل گردیده و بر او کفاره لازم میشود. اما اگر یک شخص٬ در حالت فراموشی غذا بخورد٬ روزه او باطل نمیشود.
سومین عملی که باعث باطل شدن روزه و لازم شدن کفاره میشود٬ نوشیدن آب است. اگر یک شخص این کار را عمدی انجام دهد٬ روزه او باطل گردیده و بر او کفاره لازم میشود. رسول الله (ص) میفرمایند: «اگر دیدید در ماه مبارک رمضان کسی چیزی را میخورد و یا مینوشد٬ و شما مطمین باشید که او فراموش کرده که روزه دارد٬ به او یاد آوری نکنید که روزه دارد. چون٬ الله (ج) او را مهمان کرده است٬ یعنی او مهمان الله (ج) شده است.» شخصیکه در حالت فراموشی چیزی را میخورد و یا مینوشد٬ بعد از اینکه متوجه شد که روزه داشته است٬ باید فورا خوردن و یا نوشیدن را متوقف سازد.
چهارمین عملی که باعث باطل شدن روزه میشود٬ استمناع یا خود ارضایی است. اگر یک شخص این کار را عمدی انجام دهد٬ روزه او باطل میگردد٬ اما بر او کفاره لازم نمیشود. اما اگر یک شخص این کار را عمدی انجام نداده باشد٬ (مثلا٬ در خواب بوده باشد) روزه او باطل نمیشود. آن شخص میتواند غسل نموده و روزه آن روز او مورد قبول است.
پنجمین عملی که باعث باطل شدن روزه میشود٬ پریود (حیض) برای خانم ها است. اگر یک خانم در حالیکه روزه دارد پریود میشود٬ روزه او باطل شده و او میتواند چیزی بخورد و بنوشد. وقتی یک خانم پریود میشود٬ نماز خوانده نمیتواند٬ و در عین حال نماز قضایی نیز بر او لازم نمیشود٬ یعنی نماز او قضا نشده است. اما اگر یک خانم در جریان ماه مبارک رمضان پریود میشود٬ روزه او باطل شده و باید روزه هاییکه روزه اش قضا میشود٬ را روزه بگیرد (روزه قضایی). اگر یک خانم در نزدیکی ساعات افطار پریود میشود٬ روزه او باطل شده٬ و میتواند روزه خود را افطار کند. پریود یک عمل غیر ارادی است٬ و با باطل شدن روزه و نگرفتن روزه در روزه های پریود در ماه مبارک رمضان٬ هیچ خانمی گنهکار نمیشود. و این امر الله (ج) است که باید خانم ها در زمان پریود روزه نگیرند. مدت زمان پریود هر خانم متفاوت میباشد٬ اما حد اقل روز های پریود خانم ها ۳ روز و حد اکثر آن ۱۰ روز است.
ششمین عملی که باعث باطل شدن روزه میشود٬ نفاس است. نفاس مربوط خانم های حامله دار است. وقتی یک خانم حامله دار در ماه مبارک رمضان طفل خویش را ولادت می دهد٬ (خونی که در جریان و یا بعد از ولادت دادن طفل از بدن او خارج میشود نفاس است)٬ روزه او باطل میشود. مدت نفاس حد اکثر 40 روز است. به تعداد روز های ماه مبارک رمضان٬ که خانم نتوانسته بخاطر نفاس روزه بگیرد٬ بعد از اینکه صحتمند شد٬ باید روزه بگیرد (روزه قضایی). و در این حالت هیچ کفاره یی بر خانم لازم نمیشود.
هفتمین عملی که باعث باطل شدن روزه میشود٬ استفراق (بالا آوردن) به صورت عمدی است. اگر یک شخص این کار را عمدی انجام دهد٬ روزه او باطل گردیده و بر او روزه قضایی لازم میشود. اما اگر کسی به شکل غیر ارادی در ماه رمضان استفراق میکند٬ روزه او باطل نمیشود.
آخرین موردی که باشد باطل شدن روزه میشود٬ ارتداد است. اگر یک شخص مسلمان در حالیکه روزه دارد٬ از دین برمیگردد و کافر میشود٬ روزه او از باطل میشود. « أُولَٰئِكَ الَّذِينَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِينَ؛ آنهایند که اعمالشان در دنیا و آخرت تباه گردیده و کسی آنها را (برای نجات از عذاب) یاری نخواهد کرد.» آیه 22 سوره آل عمران. وقتی یک شخص مرتد میشود٬ و دوباره به اسلام برمیگردد و مسلمان میشود٬ میتواند آن روز های رمضان که در ارتداد گذشتانده است٬ را روزه قضایی بگیرد. اما بعضی فقه ها بدین باور هستند که بر او روزه قضایی نیز لازم نمیشود.
اما٬ اگر بر کسی کفاره لازم شده باشد٬ و توان پرداخت کفاره را نداشته باشد چه باید کند. «مردی نزد رسول الله آمده و گفت: یا رسول الله من هلاک شدم٬ مرا نجات بده. رسول الله از او پرسید که چی شده است؟
او گفت: من در حالیکه روزه داشتم٬ با خانم ام همبستر شدم. رسول الله (ص) به وی گفت 60 روز پی در پی روزه بگیر.
شخص میگوید: یا رسول الله من یک روز خود را کنترول کرده نتوانستم٬ 60 روز چگونه این کار را کنم.
رسول الله (ص) به او گفت: 60 غریب را غذا بده. او گفت من غریب هستم٬ و توان انجام این کار را ندارم. در همین اثنا یک شخص ظرف بزرگی ممو از خرما را برای حضرت رسول الله (ص) آورد. رسول الله (ص) به او گفت بگیر این خرما را و به فقرا توزیع کن.
او به رسول الله (ص) گفت٬ چه کسی از ما فقیر تر است؟ ما از همه فقیر تر هستیم. رسول الله (ص) به او گفت بگیر این ظرف خرما را و با خانواده ات بخور.»
ما از این نتیجه میگیریم که٬ اگر کسی توان داشته باشد٬ برای ادای کفاره٬ باید دو ماه پی در پی روزه بگیرد. اما اگر حتی 10 روز روزه را باطل کرده باشد٬ یک کفاره برای او کافی است. کفاره یعنی جبران٬ یا پرداخت خساره. اگر کسی قدرت گرفتن 60 روز روزه را نداشته باشد٬ باید 60 فقیر را غذا بدهد. میتوانید قیمت یک وقت نان را به 60 غریب توزیع نموده٬ و یا به آنها یک وقت غذا بدهد. بعضی از علما به این نظر هستند که اگر یک شخص توان انجام این کار را نیز نداشته باشیم٬ باید به اندازه توان خود خرما را به فقرا توزیع نماید.
نتیجه گیری
اعمالیکه انجام دادن قصدی آن باعث باطل شدن روزه٬ و لازم شدن کفاره میشود: همبستری کردن٬ خوردن٬ نوشیدن٬ و خود ارضایی میباشد.
اعمالیکه باعث باطل شدن روزه شده٬ و بر مسلمان روزه قضایی لازم میشود عبارت اند از: پریود٬ نفاس٬ ارتداد٬ و استفراق.