Prayer is one of the most essential and crucial acts of worship. The Messenger of Allah (PBUH) says: “Prayer is the brain of worship.” The most important issue in worship is prayer. Acceptance of prayer is an urgent need of every Muslim. We all need Allah (SWT). O humanity! It is you who stand in need of Allah, but Allah ˹alone˺ is the Self-Sufficient, Praiseworthy. Fatir, Verse 15.
Whatever position we hold, we are still poor. What will we do if Allah (SWT) takes a blessing from us? The sun, the moonlight, the seas, and the waters are all blessings of Allah (SWT) for human beings. Say, “Consider this: if your water were to sink ˹into the earth˺, then who ˹else˺ could bring you flowing water?” Al-Mulk, Verse 30.
Every human being has desires in his heart, and we must pray to achieve our wishes. Allah (SWT) is the great, omnipotent essence. We must ask Him for our needs. You ˹alone˺ we worship and You ˹alone˺ we ask for help. Al-Fatihah, Verse 5. Allah (SWT) accepts our prayers. We must ask Allah (SWT) for all our requests. Your Lord has proclaimed, “Call upon Me, I will respond to you. Surely those who are too proud to worship Me will enter Hell, fully humbled.” Ghafir, Verse 60.
What can Allah (SWT) give us when we do not pray? How much have we bowed and asked Allah (SWT) for help? Have we expressed our needs to Allah (SWT) in prayer?
Some scholars believe that human destiny changes with worship. If a person sincerely asks Allah (SWT) for something, Allah (SWT) will give it to him. Many problems are solved by praying.
“A woman came to Moses and said to him, ‘Whenever you talk to Allah (SWT), convey my message.’ Tell Allah (SWT) I have been praying for many years; I have no children. I want to have children. When Moses went to do worship, he said to Allah (SWT), “Your servant asks you this.”
Allah (SWT) says to Moses: Tell that lady that Allah (SWT)’s decision for you is not to have children. Moses conveys the message of Allah (SWT) to that lady. The lady says, “I am satisfied with Allah (SWT); whatever comes from a friend is good.” The lady thanked Prophet Moses (PBUH) and left.
A few years later, the woman came to Moses with a child in her hug. Moses is surprised; he asks Allah (SWT) about this. Allah (SWT) says to Moses, “It is true that I intended that this lady would not have children, but this lady was so hopeful and determined that she always prayed and asked me for a child. So we gave him a child.“
Destiny changes with prayer. Ask Allah (SWT) for your desires; Whatever Allah (SWT) wills to be accomplished. All it takes, when He wills something ˹to be˺, is simply to say to it: “Be!” And it is! Ya-Sin, Verse 82. If you are poor, ask Allah (SWT) for help, and He will help because it is not difficult for Allah (SWT) to do anything. Do not think about the greatness of the problem, think about the greatness of the problem solver (Allah).
Every Prophet had a request from Allah (SWT), and the demands of all of them have been accepted. For example, Zakaria asked Allah (SWT) for a child. Then and there Zachariah prayed to his Lord, saying, “My Lord! Grant me—by your grace—righteous offspring. You are certainly the Hearer of ˹all˺ prayers.” Ali ‘Imran, Verse 38-39.
Abraham prayed differently. And ˹remember˺ when Abraham raised the foundation of the House with Ishmael, ˹both praying, ˺ “Our Lord! Accept ˹this˺ from us. You are indeed the All-Hearing, All-Knowing. Al-Baqarah, Verse127. Or “My Lord! Grant me wisdom, and join me with the righteous. Ash-Shu’ara, Verse 83. And they have prayed elsewhere: My Lord! Bless me with righteous offspring.” As-Saffat, Verse 100. Allah (SWT) accepted his prayer and gave him children like Ishmael and Isaac.
Jonah prayed at the bottom of the sea (among the three dark nesses: darkness at night, darkness at the bottom of the sea, darkness at the belly of the whale): And ˹remember˺ when the Man of the Whale stormed off ˹from his city˺ in a rage, thinking We would not restrain him.1 Then in the ˹veils of˺ darkness2 he cried out, “There is no god ˹worthy of worship˺ except You. Glory be to You! I have certainly done wrong.” Al-Anbya, Verse 87. Allah (SWT) accepted his prayer and saved him from there.
Hazrat Ayub (PBUH) prayed to Allah: And ˹remember˺ when Job cried out to his Lord, “I have been touched with adversity, and You are the Most Merciful of the merciful.” Al-Anbya, Verse 83.Allah (SWT) has accepted his prayer as well.
Prophet Adam (PBUH) prayed that: They replied, “Our Lord! We have wronged ourselves. If You do not forgive us and have mercy on us, we will certainly be losers.” Al-A’raf, Verse 23. Allah (SWT) accepted Adam’s prayer. All the prophets, companions, and believers have prayed to Allah (SWT), and Allah (SWT) has answered their prayers. You and I should also pray to Allah (SWT) and ask Him for our wishes. Allah (SWT) is the owner of everything.
Conditions for accepting a prayer
Allah (SWT) says you pray, I will accept if you also get the will of Allah (SWT) and His Messenger (PBUH), and follow it. Remember Me; I will remember you. And thank Me, and never be ungrateful. Al-Baqarah, Verse 152. O believers! If you stand up for Allah, He will help you and make your steps firm. Muhammad, Verse7. And do not be like those who forgot Allah, so He made them forget themselves. It is they who are ˹truly˺ rebellious. Al-Hashr, Verse 19.
The second condition for answering the prayer is to eat halal sustenance. A companion came to the Prophet (PBUH) and told him to tell me an action so that all my prayers would be accepted by doing it. The Messenger of Allah (PBUH) says to him (eat halal) It is not proper for a believer to eat haram.
Indeed, We have dignified the children of Adam, carried them on land and sea, granted them good and lawful provisions, and privileged them far above many of Our creatures. Al-Isra, Verse 70. Eating forbidden sustenance prevents the answer to prayer. The Messenger of Allah (PBUH) said: “On the Day of Judgment, he will show us a picture of a needy person in the desert who, no matter how much he prays, his prayer will not be accepted. The companions ask him why his prayer was not accepted. The Messenger of Allah (PBUH) said: How can his prayers be accepted if his clothes and food are forbidden? “Allah (SWT) is pure and does not accept anything but pure.” If you want your prayer to be answered, eat halal sustenance, even if it is small.
The third condition of prayer is not to insist that our prayer be accepted soon. Prayers are often accepted in three ways. First, prayer is answered immediately. Second, prayer is not answered because it is not in our interest. Third, prayer is accepted late, so we should not rush.
The fourth condition for accepting prayer is asking Allah (SWT) for something with a firm will. The resources of Allah (SWT) are vast, and we must ask Allah for many things because the treasuries of the earth and the sky are the property of Allah (SWT).
The fifth condition for accepting prayer is to observe the etiquette of worship. According to the tradition of the Messenger of Allah (PBUH), we should try to pray to Allah (SWT) in the state of prostration and supplication with our hands facing the sky. Allah (SWT) does not accept the prayer of the unaware heart; we must establish our connection with Allah (SWT) for our prayer to be accepted.
The state in which man gets very close to Allah (SWT) is the state of prostration. Again, no! Never obey him ˹O Prophet˺! Rather, ˹continue to˺ prostrate and draw near ˹to Allah˺. Al-‘Alaq, Verse 19. The Messenger of Allah (PBUH) said: “Near the moment when a person approaches Allah (SWT), it is a state of prostration.” It is better to pray in prostration so that Allah (SWT) will accept our prayer.
Prayers are accepted in the time of illness, on the table, in holy places (Mecca and Medina), in the month of Ramadan, after the obligatory prayers, on the day and night of Arafa, the day and night of Friday. Children’s prayers are accepted because they are innocent, and Allah (SWT) answers their prayers. The prayer of the traveler, the mother, and the father pray for the child, and the prayer of the oppressed person continue to be accepted soon.
دعا یکی از جمله عبادات مهم و سرنوشت ساز است. رسول الله میفرمایند:« دعا مغز عبادت است.» مهمترین موضوع در عبادت٬ دعا است. دعا نیاز مبرم هر مسلمان است. همه ما محتاج الله هستیم. «يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ ۖ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ؛ ای مردم، شما همه به خدا فقیر و محتاجید و تنها خداست که بینیاز و غنیّ بالذّات و ستوده صفات است.» آیه 15 سوره فاطر.
ما هر منصبی که داشته باشیم٬ باز هم فقیر هسیتم. اگر الله یک نعمت خویش را از ما بگیرد٬ ما چی خواهیم کرد؟ آفتاب٬ آب روان٬ مهتاب٬ دریا ها٬ و بحر ها همه نعمات خداوند برای انسان ها است. « قُلْ أَ رَأَیتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُکُمْ غَوْراً فَمَنْ یَأْتِیکُمْ بِمَاءٍ مَعِینٍ؛ بگو: به من خبر دهید اگر آبهای (سرزمین) شما در زمین فرورود، چه کسی میتواند آب جاری در دسترس شما قرار دهد؟!» آیه 30 سوره ملک.
هر انسان در دل خود آرزو ها دارد٬ باید برای رسیدن به خواسته های خود باید دعا کنیم. خداوند ذات بزرگ٬ قادر٬ بینا٬ و توانا است٬ ما باید از او نیاز های خود را بخواهیم. « إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ؛ (پروردگارا) تنها تو را میپرستیم، و از تو یاری میجوییم و بس. آیه 5 سوره فاتحه. الله قبول کننده دعا های ما است٬ ما باید همه خواسته های خود را از الله بخواهیم. « وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ ۚ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ؛ و خدای شما فرمود که مرا با (خلوص دل) بخوانید تا دعای شما مستجاب کنم. آنان که از (دعا و) عبادت من اعراض و سرکشی کنند زود با ذلت و خواری در دوزخ شوند.» آیه 60 سوره غافر.
پیغمبر عزیز ما میفرمایند: «الله شما را نیافریده به این خاطر که احساس نتهایی یا ضعف یا ترس کرده باشد.» وقتی ما دعا نکنیم٬ الله به ما چی را عطا نماید؟ چقدر ما سر بر سجاده نهاده و از به خداوند کمک خواسته ایم؟ آیا ما احتیاجات خویش را٬ با خداوند در دعا بیان نموده ایم؟
بسیاری از مسایل در زندگی با دعا کردن٬ تغییر میکند. عده ای علما به باور هستند که تقدیر انسان٬ با دعا نمودن تغییر میکند. اگر یک انسان خالصانه از خداوند چیزی بخواهد٬ خداوند انرا به وی میدهد. بسیاری از مشکلات با دعا نمودن حل میشود.
«یک خانم نزد حضرت موسی آمده و به او گفت: وقتی با خداوند در کوه طور صحبت نمودی پیام من را برسان. به الله بگو من چندین سال است که دعا میکنم٬ من فرزندی ندارم. میخواهم فرزندان داشته باشیم. حضرت موسی وقتی به عبادت کردن به کوه طور میرود٬ به خداوند میگوید٬ بنده یی شما از شما این درخواست را دارد.
خداوند به حضرت موسی میگوید: به آن خانم بگو فیصله خداوند برای تو اینست که فرزند نداشته باشی. حضرت موسی پیام خداوند را به آن خانم میرساند. خانم میگوید٬ راضی ام به رضای الله٬ هر چه از دوست آید نیکوست. خانم از حضرت موسی تشکر نموده و میرود.
چند سال بعد آن خانم با فرزندی در آغوشش نزد حضرت موسی میآید. حضرت موسی تعجب میکند٬ این موضوع را از خداوند میپرسد. خداوند برای حضرت موسی میگوید٬ درست است که ارادت من این بود که این خانم فرزندی نداشته باشد٬ ولی این خانم آنقدر امیدوار و قاطع بود که همیشه دعا نموده و از من فرزند میخواست. لذا ما برای او فرزندی عطا نمودیم.»
تقدیر با دعا کردن تغییر میکند٬ خواسته های خود را از الله (ج) بخواهید٬ اراده کننده الله (ج) است. هر آنچیزی که الله بخواهد تحقق مییابد. « إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ؛ فرمان نافذ او چون اراده خلقت چیزی کند به محض اینکه گوید: «موجود باش» بلا فاصله موجود خواهد شد.» آیه 82 سوره یس. اگر شما نادار هستید٬ از الله کمک بخواهید٬ او کمک میکند. چون انجام هیچ کاری نزد الله سختی ندارد. به بزرگی مشکل نیاندیش٬ به بزرگی حل کننده مشکل (الله) بی اندیش.
هر پیغمبری یک درخواستی از الله داشته است٬ و خواسته های همه آنها قبول شده است. مثلا٬ حضرت ذکریا از الله (ج) فرزند میخواست. «هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُ ۖ قَالَ رَبِّ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً ۖ إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعَاءِ؛ فَنَادَتْهُ الْمَلَائِكَةُ وَهُوَ قَائِمٌ يُصَلِّي فِي الْمِحْرَابِ أَنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيَىٰ مُصَدِّقًا بِكَلِمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَسَيِّدًا وَحَصُورًا وَنَبِيًّا مِنَ الصَّالِحِينَ؛ آنجا [بود كه] زكريا پروردگارش را خواند [و] گفت: [پروردگارا، از جانب خود، فرزندى پاك و پسنديده به من عطا كن، كه تو شنونده دعايى.] پس فرشتگان زکریّا را ندا کردند هنگامی که در محراب عبادت به نماز ایستاده بود که همانا خدا تو را بشارت میدهد به (ولادت) یحیی، در حالی که او به کلمه خدا (یعنی نبوّت عیسی) گواهی دهد و او خود پیشوا و پارسا و پیغمبری از شایستگان است.» آیه -3938 سوره آل عمران.
حضرت ابراهیم به شیوه دیگری دعا میکرد. « وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا ۖ إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ؛ و (یاد آر) وقتی که ابراهیم و اسماعیل دیوارهای خانه کعبه را بر میافراشتند عرض کردند: پروردگارا (این خدمت) از ما قبول فرما، که تویی که (دعای خلق را) شنوا و (به اسرار همه) دانایی.» آیه 127 سوره بقره. و یا «رَبِّ هَبْ لِي حُكْمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ؛ پروردگارا! به من علم و دانش ببخش، و مرا به صالحان ملحق کن!» آیه 83 سوره شعراء. و در جای دیگر دعا کرده اند: «رَبِ هَبْ لِي مِنَ الصَّالِحِينَ؛ بار الها، مرا فرزند صالحی که از بندگان شایسته تو باشد عطا فرما.» آیه 100 سوره صافات. الله دعا وی را پذیرفته و برای فرزندانی چون٬ اسماعیل و اسحق میدهد.
حضرت یونس در قعر دریا (در میان سه تاریکی: تاریکی شب٬ تاریکی قعر دریا٬ تاریکی بطن نهنگ) دعا میکرد: «وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَىٰ فِي الظُّلُمَاتِ أَنْ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ؛ و صاحب ماهی [حضرت یونس] را [یاد کن] زمانی که خشمناک [از میان قومش] رفت و گمان کرد که ما [زندگی را] بر او تنگ نخواهیم گرفت، پس در تاریکی ها [ی شب، زیر آب، و دل ماهی] ندا داد که معبودی جز تو نیست تو از هر عیب و نقصی منزّهی، همانا من از ستمکارانم.» آیه 87 سوره انبیاء. خدواند دعای او را قبول کرده و از آنجا نجاتش میدهد.
حضرت ایوب (ع) نزد الله دعا میکند «وَأَيُّوبَ إِذْ نَادَىٰ رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ؛ و (یاد کن حال) ایوب را وقتی که پروردگار خود را خواند که مرا بیماری و رنج سخت رسیده و تو (بر بندگانت) از همه مهربانان عالم مهربانتری.» آیه 83 سوره انبیاء. الله دعا وی را نیز قبول نموده است.
حضرت آدم (ع) دعا کرد که: « قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ؛ گفتند: خدایا، ما بر خویش ستم کردیم و اگر تو ما را نبخشی و به ما رحمت و رأفت نفرمایی سخت از زیانکاران خواهیم بود.» آیه 23 سوره اعراف. خداوند دعای حضرت آدم را قبول کرد. همه انبیا٬ صالحین٬ صحابه و مومنین نزد خداوند دعا کرده اند و دعای آنها را خداوند اجابت نموده است. من و تو نیز باید نزد الله دعا نموده و خواسته های خود را از او بخواهیم. خداوند مالک همه چیز٬ هر چیزی که بخواهد همان میشود.
شروط اجابت دعا
الله میفرمایند شما دعا کنید من قبول میکنم٬ در صورتیکه شما هم خواست الله و رسول او را قبول نموده٬ و از آن پیروی کنید. « فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لِي وَلَا تَكْفُرُونِ؛ پس مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم و شکر نعمت من به جای آرید و کفران نعمت من نکنید.» آیه 152 سوره بقره. « وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ؛ از آن كسان مباشيد كه خدا را فراموش كردند و خدا نيز چنان كرد تا خود را فراموش كنند. ايشان نافرمانند.» آیه 19 سوره حشر. « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ ؛ ای اهل ایمان، شما اگر خدا را یاری کنید (یعنی دین و پیغمبر خدا را) خدا هم شما را یاری کند و ثابت قدم گرداند.» آیه 7 سوره محمد.
دومین شرط اجابت دعا٬ خوردن رزق حلال میباشد. یک صحابه نزد پیامبر (ص) آمده و میگوید که یک عمل را به من بگو که با انجام دادن آن٬ همه دعا هایم قبول شود. حضرت رسول الله برای او میگوید٬ (حلال بخور) برای انسان مومن شایسته نیست که حرام بخورد.
« وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَىٰ كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا؛ و محققا ما فرزندان آدم را بسیار گرامی داشتیم و آنها را (بر مرکب) در برّ و بحر سوار کردیم و از هر غذای لذیذ و پاکیزه آنها را روزی دادیم و آنها را بر بسیاری از مخلوقات خود برتری و فضیلت کامل بخشیدیم.» آیه 70 سوره اسراء. خوردن رزق حرام مانع اجابت دعا میشود. رسول الله (ص) میفرمایند: «در روز قیامت٬ یک تصویری از یک شخص محتاج در بیابان٬ را به ما نشان میدهد که هر قدر دعا میکند٬ دعایش قبول نمیشود. صحابه دلیل قبول نشدن دعا او را میپرسند. حضرت رسول الله میفرماند: کسیکه لباس و خوارک او حرام باشد٬ چگونه دعایش قبول شود. خدای سبحان پاکیزه است و جز پاکیزه را نمی پذیرد.» اگر میخواهید دعا تان قبول شود٬ رزق حلال بخورید٬ هرچند کم باشد.
سومین شرط دعا٬ پافشاری نکردن به اینکه دعای ما زود قبول شود٬ است. دعا ها اغلب به سه شکل قبول میشود. یکی دعا فورا اجابت میشود. دوم٬ دعا اجابت نمیشود٬ چون به مصلحت ما نیست. سوم٬ دعا با تاخیر قبول میشود٬ پس نباید برای قبول شدن دعا عجله کنیم.
چهارمین شرط قبولی دعا انیست که با اراده راسخ از الله یک چیز را بخواهیم. داشته های الله (ج) خیلی زیاد است٬ ما باید از الله (ج) زیاد چیز ها بخواهیم٬ چون خزانه های زمین و آسما از مالکیت الله (ج) است.
پنجمین شرط قبولی دعا٬ رعایت کردن اداب دعا میباشد. ما باید تلاش نماییم٬ طبق سنت رسول الله٬ در حالت نشته و یا در حالت سجده٬ با دستان رو به آسمان٬ در حالت تذرع٬ نزد الله دعا کنیم. الله دعای قلب غافل را قبول نمیکند٬ باید با الله اتصال خود را برقرار نماییم٬ تا دعای ما پذیرفته شود.
حالتی که در آن انسان به خداوند خیلی نزدیک میشود٬ حالت سجده است. « كَلَّا لَا تُطِعْهُ وَاسْجُدْ وَاقْتَرِبْ؛ زنهار! فرمانش مَبَر، و سجده كن، و خود را [به خدا] نزديك گردان.» آیه 19 سوره علق. حضرت رسول الله میفرمایند: «نزدیک لحظه یی که انسان به الله نزدیک میشود٬ حالت سجده کردن است.» بهتر است در حالت سجده دعا نماییم تا الله دعای ما را قبول کند.
دعا در وقت مریضی٬ در سفر٬ در مکان های مقدس (مکه و مدینه)٬ در ماه رمضان٬ بعد از خواندن نماز فرض٬ در روز و شب عرفه٬ در روز و شب جمعه٬ زودتر قبول میشود. دعا اطفال زود پذیرفته میشود چون آنها معصوم هستند٬ و الله دعا آنها را اجابت میکند. دعا مسافر٬ دعا مادر و پدر در حق فرزند٬ و دعا شخص مظلوم همچنان٬ زود پذیرفته میشود.